مقایسه اثر فعالیت بدنی بر عملکرد ریوی در دو شرایط آب و هوایی مختلف

اهداف: شرایط مختلف آب و هوایی و فعالیت بدنی از عوامل موثر بر عملکرد ریوی هستند که می‌توانند زمینه‌ساز بروز بیماری‌های تنفسی باشند. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثر فعالیت بدنی بر عملکرد ریوی دختران 14-12 سال در دو شرایط اقلیمی متفاوت کرمان و گرگان بود. مواد و روش­ها: در این مطالعه نیمه‌تجربی در سال 1392، 128 دانش‌آموز دختر 14-12 سال در شهرهای گرگان و کرمان (در هر شهر 64 نفر) به‌صورت خوشه­ای تصادفی از مدارس ابتدایی انتخاب شدند. آزمون عملکرد ریوی در زمان‌های قبل، بلافاصله، 7 و 20 دقیقه بعد از فعالیت بدنی از آنها گرفته شد. حجم‌های مورد بررسی، PEF (اوج جریان بازدمی)، FEV1 (حجم بازدمی در یک ثانیه)، FVC (ظرفیت حیاتی اجباری) و MEF50% (حداکثر جریان بازدمی در 50% ظرفیت حیاتی اجباری) بودند. کاهش بیش از 15% در حجم‌های FEV1 و PEF بعد از فعالیت، به‌معنی وجود آسم ورزشی تعبیر شد. داده‌ها توسط آنالیز واریانس با اندازه­گیری مکرر و آزمون مجذور کای و به‌کمک نرم‌افزار SPSS 19 تحلیل شدند. یافته­ها: در حجم‌های FEV1 و PEF بین شهرهای کرمان و گرگان اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (05/0p>)، اما میانگین حجم FVC بین دو شهر اختلاف معنی‌دار داشت (001/0=p). به طور کلی، اُفت عملکرد ریوی در کرمان بعد از فعالیت بیش از گرگان بود. نتیجه­گیری: فعالیت بدنی با شدت بیش از متوسط در دانش‌آموزان دختر 14-12 سال سبب کاهش موقت در حجم‌ ریوی می‌شود که شرایط اقلیمی سرد و خشک نسبت به مرطوب، به اُفت بیشتر عملکرد ریوی بعد از فعالیت و همچنین ادامه این اُفت کمک می‌کند.